Ընտանեկան միջերկրածովյան տենդ (պարբերական հիվանդություն)

Familial Mediterranean Fever րոպե

Ընտանեկան միջերկրածովյան տենդը ժառանգական աուտոբորբոքային հիվանդություն է, որը դրսևորվում է կրկնվող տենդի դրվագներով և որովայնի, կրծքավանդակի և հոդերի ցավերով:

Հիվանդությունն ունի տարբեր անվանումներ: Հայաստանում տարածված է «պարբերական հիվանդություն» անվանումը (նախկինում՝ «երևանյան հիվանդություն»): Այլ երկրներում և տարբեր ժամանակներում գործածվել և ներկայումս էլ կիրառվում են այլ անվանումներ ևս՝ ընտանեկան պարոքսիզմալ պոլիսերոզիտ, պարբերական պերիտոնիտ, հետադարձ պոլիսերոզիտ, բարորակ պարոքսիզմալ պերիտոնիտ, պարբերական տենդ, Ռիմանի պարբերական հիվանդություն կամ Ռիմանի համախտանիշ, Վոլֆի պարբերական հիվանդություն և այլն:

Այս և հարակից հոդվածներում մենք կօգտագործենք Հայաստանում ավելի տարածված «պարբերական հիվանդություն» (ՊՀ) անվանումը, որն ընդգծում է հիվանդության հիմնական ախտանիշների պարբերական սրացումը։

Հիվանդության միջազգային անվանման մեջ «ընտանեկան» բառը պատահական չի ներառվել. այս հիվանդությունը ժառանգական բնույթի է (աուտոսոմ-ռեցեսիվ տիպ), բայց սա չի նշանակում, որ եթե ձեր ծնողներից մեկնումեկի մոտ առկա է ՊՀ, դուք հաստատ պետք է ունենաք այս հիվանդությունը:

Հիվանդության անվանման մեկ այլ բառը՝ «միջերկրածովյանը» նույնպես ունի իր բացատրությունը. ՊՀ ավելի հաճախ հանդիպում է միջերկրածովյան տարածաշրջանի բնակիչների մոտ՝ հյուսիսաֆրիկյան ժողովուրդներ, հրեաներ, արաբներ, հայեր, թուրքեր, ադրբեջանցիներ, քրդեր, հույներ, իտալացիներ և այլն:

ՊՀ գլխավորապես ախտորոշվում է մանկապատանեկան տարիքում. 10-ից 9 հիվանդների մոտ առաջին նոպան լինում է մինչև 18 տարին լրանալը և արտահայտվում պարբերաբար կրկնվող տենդի դրվագներով, որոնք զուգակցվում են որովայնի, կրծքավանդակի շրջանի ցավերով, հոդացավերով կամ հոդաբորբերով։ Հիվանդության սրացումները երբեմն անվանում են «կրիզներ»։

ՊՀ վերջնական բուժում չունի, սակայն դուք կարող եք ստանալ դեղեր, որոնք կօգնեն ձեր գանգատների մեղմացմանը և նույնիսկ կկանխարգելեն կամ կհետաձգեն նոր «կրիզների» առաջացումը։