Ախտորոշում - Խպիպ (զոբ)

Խպիպի առկայությունը հաճախ պարզվում է սովորական բուժզննման ժամանակ:

Շոշափելով ձեր պարանոցը, բժիշկը կարող է հայտնաբերել վահանաձև գեղձի մեծացում, առանձին հանգույց կամ բազմաթիվ հանգույցներ: Երբեմն խպիպը գտնվում է մեկ այլ հիվանդության կապակցությամբ պարանոցի պատկերային հետազոտությամբ:

Այնուհետև բժիշկը կարող է նշանակել լրացուցիչ թեստեր, որ՝

• չափի վահանաձև գեղձի չափերը
• գտնի որևէ հանգույց
• գնահատի, թե արդյոք վահանաձև գեղձը գերակտիվ կամ թերակտիվ է
• որոշի խպիպի պատճառը:

Վահանաձև գեղձի հետազոտությունները կարող են ներառել հետևյալը:

• Վահանաձև գեղձի գործունեության թեստեր. արյան նմուշը կարող է օգտագործվել՝ չափելու մակուղեղի (հիպոֆիզ) կողմից արտադրվող թիրեոտրոպ հորմոնի (TSH) և վահանաձև գեղձի կողմից արտադրվող թիրեոիդ հորմոնների (T4 և T3) մակարդակները: Այս թեստերը կարող են օգնել որոշելու, թե արդյոք խպիպը կապված է վահանաձև գեղձի գործունեության գերխթանման (թերեոտոքսիկոզ) կամ ընկճման հետ (հիպոթիրեոզ):
• Հակամարմնի թեստ. կախված վահանաձև գեղձի գործունեության թեստերի արդյունքներից, բժիշկը կարող է նշանակել արյան թեստ՝ հայտնաբերելու որևէ աուտոիմուն հիվանդության հետ կապված հակամարմին, ինչպիսիք են Հաշիմոտոյի հիվանդությունը կամ Գրեյվսի հիվանդությունը:
• Գերձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա). այս հետազոտությունն օգտագործում է ձայնային ալիքներ՝ ձեր պարանոցի հյուսվածքների համակարգչային պատկեր ստեղծելու համար: Հետազոտությունը կատարվում է պարանոցին հպվող ձողաձև գործիքով (տվիչ կամ տրանսդյուսեր): Այս պատկերային հետազոտությունը կարող է որոշել ձեր վահանաձև գեղձի չափը և հայտնաբերել հանգույցները:
• Ռադիոակտիվ յոդի կլանում. եթե ձեր բժիշկը նշանակում է այս հետազոտությունը, ձեզ տրվում է փոքր քանակությամբ ռադիոակտիվ յոդ (ռադիոյոդ): Օգտագործելով հատուկ սքանավորող սարք՝ տեխնիկը կարող է չափել այն քանակությունը և արագությունը, որով ձեր վահանաձև գեղձը կլանում է ռադիոյոդը: Հետազոտությունը կարող է զուգակցվել ռադիոյոդի սքանավորման հետ՝ ցույց տալու կլանման ընթացքի տեսողական պատկերը: Արդյունքները նաև կարող են օգնել պարզելու խպիպի գործունեությունը և առաջացման պատճառը:
• Բիոպսիա. բարակասեղային ասպիրացիոն բիոպսիայի ժամանակ օգտագործվում է գերձայնային սարք (սոնոգրաֆ)՝ շատ բարակ ասեղը վահանաձև գեղձի մեջ ուղղորդելու և հյուսվածքի կամ հանգուցում առկա հեղուկի նմուշ վերցնելու համար: Այս նմուշները ստուգվում են քաղցկեղային բջիջների առկայության համար։