ՄԻԱՎ վարակը կանխող պատվաստանյութ և ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի բուժում չկա, սակայն դուք կարող եք պաշտպանել ձեզ և ուրիշներին վարակից:
ՄԻԱՎ-ի տարածումը կանխելու համար դուք կարող եք հետևել այս խորհուրդներին:
- Մտածեք նախաազդեցության կանխարգելման (ՆԱԿ) մասին. Էմտրիցիտաբին և Տենոֆովիր դիսոպրոքսիլ ֆումարատ (Տրուվադա) և էմտրիցիտաբին և Տենոֆովիր ալաֆենամիդ ֆումարատ (Դեսկովի) համակցված բերանային (օրալ) դեղամիջոցները կարող են նվազեցնել սեռական ճանապարհով փոխանցվող ՄԻԱՎ վարակի ռիսկը շատ բարձր ռիսկի խմբում գտնվող մարդկանց մոտ: Ըստ ԱՄՆ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնների (CDC), ՆԱԿ-ը կարող է նվազեցնել սեռական հարաբերությունից ՄԻԱՎ-ով վարակվելու ռիսկը մոտ 99%-ով և ներարկային թմրամիջոցների օգտագործումից՝ առնվազն 74%-ով: Դեսկովի-ն չի ուսումնասիրվել այն մարդկանց մոտ, ովքեր ունեն հեշտոցային սեռական հարաբերություններ: ԱՄՆ Դեղերի և սննդի գործակալությունը (FDA) վերջերս հաստատել է Կաբոտեգրավիրը (Ապրետուդ)՝ առաջին ներարկային ՆԱԿ-ը, որը նվազեցնում է սեռական ճանապարհով փոխանցվող ՄԻԱՎ վարակի ռիսկը շատ բարձր ռիսկի ենթարկված մարդկանց մոտ: Ներարկումը կատարվում է բուժաշխատողի կողմից: Առաջին երկու ամսական ներարկումներից հետո Կաբոտեգրավիրը տրվում է երկու ամիսը մեկ: Ներարկումը տարբերակ է ամենօրյա ՆԱԿ դեղահաբի փոխարեն: Ձեր բժիշկը կնշանակի այս դեղերը ՄԻԱՎ-ի կանխարգելման համար միայն այն դեպքում, եթե դուք դեռ չունեք ՄԻԱՎ վարակ: Ձեզ անհրաժեշտ կլինի ՄԻԱՎ-ի թեստ անցկացնել նախքան որևէ ՆԱԿ ընդունելը: Թեստն այնուհետև պետք է կատարվի երեք ամիսը մեկ դեղահաբերի համար կամ յուրաքանչյուր ներարկումից առաջ այնքան ժամանակ, որքան դուք ընդունում եք ՆԱԿ: Ձեր բժիշկը նաև կստուգի ձեր երիկամների ֆունկցիան Տրուվադան նշանակելուց առաջ և կշարունակի այն ստուգել 6-12 ամիսը մեկ: Այլ կանոնավոր թեստեր նույնպես կարող են անհրաժեշտ լինել: Դուք պետք է ամեն օր ընդունեք հաբերը կամ ուշադիր հետևեք Կաբոտեգրավիրի ներարկման ժամանակացույցին: Դրանք չեն կանխում այլ սեռավարակները, այնպես որ դուք պետք է շարունակեք ապահով սեռական հարաբերությամբ զբաղվելը: Եթե դուք ունեք հեպատիտ B, պետք է նախքան բուժումը սկսելը հետազոտվեք վարակիչ հիվանդության կամ լյարդի մասնագետի կողմից:
- Օգտագործեք բուժումը որպես կանխարգելում (ԲՈԿ). եթե դուք ապրում եք ՄԻԱՎ-ով, ապա ՄԻԱՎ-ի դեմ դեղամիջոց ընդունելը կարող է ձեր զուգընկերոջը օգնել, որ չվարակվի վիրուսով: Եթե դուք համոզվեք, որ ձեր վիրուսային բեռնվածությունը մնում է չհայտնաբերվող՝ արյան թեստը որևէ վիրուս չի ցույց տալիս, դուք սեռական հարաբերության միջոցով վիրուսը չեք փոխանցի ուրիշին: ԲՈԿ-ի օգտագործումը նշանակում է դեղորայք ընդունել ճիշտ այնպես, ինչպես նախատեսված է և կանոնավոր ստուգումներ անցնել:
- Օգտագործեք հետազդեցության կանխարգելում (ՀԱԿ), եթե ենթարկվել եք ՄԻԱՎ-ի ազդեցությանը. եթե կարծում եք, որ սեռական ճանապարհով, ասեղներով կամ աշխատավայրում ենթարկվել եք ՄԻԱՎ-ի ազդեցությանը, դիմեք ձեր բժշկին կամ դիմեք ՄԻԱՎ-ի կանխարգելման կենտրոն: Առաջին 72 ժամվա ընթացքում հնարավորինս շուտ ՀԱԿ ընդունելը կարող է զգալիորեն նվազեցնել ՄԻԱՎ-ով վարակվելու ձեր ռիսկը: Դուք պետք է դեղորայք ընդունեք 28 օր:
- Ամեն անգամ սեռական հարաբերություն ունենալիս օգտագործեք նոր պահպանակ. օգտագործեք նոր պահպանակ ամեն անգամ, երբ հետանցքային (անալ) կամ հեշտոցային (վագինալ) սեռական հարաբերություն եք ունենում: Կանայք կարող են օգտագործել կանացի պահպանակ: Եթե օգտագործում եք քսանյութ, համոզվեք, որ այն պատրաստված է ջրային հիմքի վրա: Յուղային հիմքի վրա պատրաստված քսանյութերը կարող են թուլացնել պահպանակները և առաջացնել դրանց պատռում: Բերանային (օրալ) հարաբերության ժամանակ օգտագործեք քսանյութեր չպարունակող, միանգամյա օգտագործման պահպանակ պահպանակ կամ «բերանի պահպանակ»:
- Տեղեկացրեք ձեր սեռական զուգընկերներին, եթե ունեք ՄԻԱՎ վարակ. կարևոր է հայտնել ձեր բոլոր ներկա և նախկին սեռական զուգընկերներին, որ դուք ՄԻԱՎ վարակակիր եք: Նրանք պետք է ՄԻԱՎ-ի նկատմամբ թեստ անցնեն:
- Օգտագործեք միայն ստերիլ ասեղ և ներարկման այլ պարագաներ. եթե ապօրինի թմրամիջոցներ ներարկվելու համար ասեղ եք օգտագործում, համոզվեք, որ այն ստերիլ է և օգտագործելուց հետո մի տվեք այն այլ մարդկանց: Օգտվեք ձեր համայնքում գործող ասեղների փոխանակման ծրագրերից: Մտածեք օգնություն փնտրելու մասին՝ ապօրինի թմրամիջոցներից ազատվելու համար:
- Եթե հղի եք, անմիջապես դիմեք բժշկական օգնության. եթե դուք ՄԻԱՎ վարակակիր եք, կարող եք վարակը փոխանցել ձեր երեխային: Բայց եթե հղիության ընթացքում բուժում եք ստանում, կարող եք զգալիորեն նվազեցնել ձեր երեխային վարակելու ռիսկը:
- Տղամարդկանց թլպատում. կան ապացույցներ, որ տղամարդկանց թլպատումը կարող է օգնել նվազեցնելու ՄԻԱՎ-ով վարակվելու վտանգը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 22-04-2020
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024