Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ
31-05-2020
2 րոպե
Ենթաստամոքսային գեղձի կամ պանկրեատիկ քաղցկեղը չարորակ նորագոյացության տեսակ է, երբ գեղձի ձևափոխված բջիջները սկսում են անկառավարելի աճել ու բազմանալ:
Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը սկսվում է նույն գեղձի հյուսվածքներից: Ենթաստամոքսային գեղձը ստամոքսի և բարակ աղու հարևանությամբ խառը տիպի գեղձ է: Որպես մարսողական գեղձ, պանկրեասն արտադրում և ծորանով 12-մատնյա աղի է արտազատում մարսողական ֆերմենտներ (էնզիմներ), իսկ որպես ներզատական (էնդոկրին) գեղձ է, պանկերասի որոշ բջիջներ արտադրում են շաքարի յուրացումը և արյան շաքարի մակարդակը վերահսկող հորմոններ, այդ թվում՝ ինսուլին:
Ենթաստամքսային գեղձի գերաճը կարող է լինել քաղցկեղային և ոչ քաղցկեղային: Քաղցկեղի ամենատարածված տեսակը սկսվում է ծորանը ծածկող լորձաթաղանթից (պանկրեատիկ ծորանային ադենոկարցինոմա):
Դեռևս հայտնի չէ, թե ինչն է հիվանդության պատճառը, սակայն որոշ գործոններ, օրինակ՝ ծխելը, ավելցուկային քաշը կամ ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքումը (պանկրեատիտ) կարող են բարձրացնել քաղցկեղի զարգացման ռիսկը:
Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը հազվադեպ է հայտնաբերվում վաղ փուլերում, երբ դեռևս բուժելի է: Պատճառն այն է, որ հիվանդությունը հաճախ չի առաջացնում ախտանիշներ, քանի դեռ չի տարածվել այլ օրգաններ (առաջին անգամ ախտորոշված 10 մարդուց 8-ի մոտ):
Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի բուժման տարբերակներն ընտրվում են ըստ քաղցկեղի տարածման չափի: Դրանցից են վիրահատությունը, քիմիոթերապիան, ճառագայթային բուժումը և թվարկվածների զուգակցումը:
Հոդվածը վերանայվել է՝ 07-06-2021
