Բուժում - Պանկրեատիկ քաղցկեղ

Ենթաստամոքսային գեղձի կամ պանկրեատիկ քաղցկեղի բուժումը կախված է քաղցկեղի փուլից և տեղակայումից, ինչպես նաև ընդհանուր առողջական վիճակից և անձնական նախասիրություններից:

Մարդկանց մեծամասնության համար ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի բուժման առաջին նպատակը հնարավորության դեպքում քաղցկեղը վերացնելն է: Երբ դա անիրականանալի է, բուժմումը կարող է կենտրոնանալ ձեր կյանքի որակի բարելավման և քաղցկեղի աճը կամ ավելի շատ վնաս պատճառելը սահմանափակելու վրա:

Բուժումը կարող է ներառել վիրահատություն, ճառագայթում, քիմիոթերապիա կամ դրանց համակցությունը: Երբ ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը տարածված է, և այս բուժումներն, ամենայն հավանականությամբ, օգուտ չեն տալիս, բժիշկը կկենտրոնանա ախտանիշների թեթևացման վրա (պալիատիվ խնամք)՝ հնարավորինս երկար ժամանակի ընթացքում առավելագույն հնարավոր հարմարավետ վիճակ պահպանելու համար:

Վիրահատություն

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղով մարդկանց կարող են առաջարկվել հետևյալ վիրահատության տեսակները:

• Ենթաստամոքսային գեղձի գլխիկի ուռուցքի վիրահատություն. եթե քաղցկեղը տեղակայված է պանկրեասի գլխիկի վրա, բժիշկը կարող է առաջարկել Ուիպլի (Whipple) միջամտություն (պանկրեատիկոդուոդենէկտոմիա): Սա տեխնիկապես խիստ բարդ վիրահատություն է, որի ընթացքում հեռացվում են ենթաստամոքսային գեղձի գլխիկը, տասներկումատնա աղին, լեղապարկը, լեղածորանի մի մասը և մոտակա ավշային գեղձերը, որոշ դեպքերում՝ նաև ստամոքսի և հաստ աղու մի մասը, որից հետո վերամիացնում գեղձի մնասցած մասը, ստամոքսը և աղիները, որ հնարավորինս պահպանվի սննդի մարսողությունը:
• Ենթաստամոքսային գեղձի մարմնի և պոչի ուռուցքի վիրահատություն. ենթաստամոքսային գեղձի ձախ կողմի (մարմին և պոչ) վիրահատական հեռացումը նաև կոչվում է դիստալ պանկրեատէկտոմիա: Վիրաբույժը նաև կարող է հեռացնել փայծաղը:
• Ենթաստամոքսային գեղձի ամբողջական հեռացում. որոշ իրավիճակներում կարող է ցուցված լինել գեղձի ամբողջական հեռացման վիրահատություն, որը կոչվում է տոտալ պանկրեատէկտոմիա: Դուք կարող են հարաբերականորեն նորմալ ապրել առանց ենթաստամոքսային գեղձի, սակայն պետք է ողջ կյանքի ընթացքում ստանաք ինսուլին և պանկրեատիկ ֆերմենտներ (էնզիմներ):
• Ուռուցքով վնասված մոտակա արյունատար անոթների վիրահատություն. տարածված քաղցկեղով բազմաթիվ մարդկանց համար Ուիպլի կամ այլ վիրահատությունները ցուցված չեն, եթե ուռուցքը ներաճել է մոտակա արյունատար անոթներ: Նման իրավիճակներում բարձր մասնագիտակցված կենտրոններում կարող են առաջարկել ենթաստամոքսային գեղձի հարակից ախտահարված անոթների հեռացում և ռեկոնստրուկցիա:

Այս վիրահատություններից յուրաքանչյուրն ունի արյունահոսության և վարակի ռիսկ: Վիրահատությունից հետո որոշ մարդիկ ունենում են սրտխառնոց և փսխում, եթե ստամոքսը դժվարությամբ է դատարկվում (ստամոքսի հետաձգված դատարկում): Ենթաստամոքսային գեղձի վիրահատական միջամտություններից որևէ մեկից հետո ակնկալեք երկարատև վերականգնում: Դուք մի քանի օր կանցկացնեք հիվանդանոցում, իսկ հետո մի քանի շաբաթ կվերականգնվեք տանը:

Լայնածավալ հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի վիրահատությունը հակված է ավելի քիչ բարդություններ առաջացնել, երբ իրականացվում է բարձր փորձառու վիրաբույժների կողմից այն կենտրոններում, որոնք կատարում են այս վիրահատություններից շատերը: Մի երկմտեք հարցնելու ձեր վիրաբույժի և հիվանդանոցի փորձի մասին՝ կապված ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի վիրահատության հետ: Եթե կասկածներ ունեք, դիմեք երկրորդ կարծիք ստանալու համար։

Քիմիոթերապիա

Քիմիոթերապիան օգտագործում է դեղամիջոցներ, որոնք ունեն քաղցկեղային բջիջները ոչնչացնելու ունակություն: Այս դեղերը կարող են ներարկվել երակի մեջ կամ ընդունվել բերանով: Դուք կարող եք ստանալ քիմիաթերապիայի մեկ դեղամիջոց կամ մի քանի դեղերի համակցություն:

Քիմիոթերապիան նաև կարող է զուգակցվել ճառագայթային թերապիայի հետ (քիմիոռադիացիա): Քիմիոռադիացիա սովորաբար օգտագործվում է այն քաղցկեղի բուժման համար, որը ենթաստամոքսային գեղձից չի տարածվել դեպի այլ օրգաններ: Մասնագիտացված բժշկական կենտրոններում այս համակցությունը կարող է օգտագործվել վիրահատությունից առաջ որպես ուռուցքի չափերի փոքրացման փորձ: Երբեմն այն նաև օգտագործվում է վիրահատությունից հետո՝ նվազեցնելու քաղցկեղի կրկնվելու հավանականությունը:

Ենթաստամոքսային գեղձի տարածված քաղցկեղով և մարմնի այլ մասերում մետաստազային քաղցկեղ ունեցող մարդկանց մոտ քիմիոթերապիան կարող է օգտագործվել քաղցկեղի աճը վերահսկելու, ախտանիշները թեթևացնելու և ապրելու տարիները երկարացնելու համար:

Ճառագայթային թերապիա

Ճառագայթային թերապիան կամ ռադիոթերապիան քաղցկեղի բջիջները ոչնչացնելու համար օգտագործում է բարձր էներգիայի ճառագայթներ, ինչպիսիք են ռենտգենյան և պրոտոններից ստացված ճառագայթները: Դուք կարող եք ճառագայթային թերապիա ստանալ քաղցկեղի վիրահատությունից առաջ կամ հետո, հաճախ՝ քիմիոթերապիայի հետ միասին: Ձեր բժիշկը նաև կարող է խորհուրդ տալ ճառագայթային և քիմիաթերապիայի թերապիաների զուգակցում, եթե ձեր քաղցկեղը ենթակա չէ վիրահատական բուժման:

Ճառագայթային թերապիան սովորաբար իրականացվում է մի սարքով, որը շարժվում է ձեր շուրջը՝ ճառագայթի փունջն ուղղելով ձեր մարմնի կոնկրետ կետեր (արտաքին փնջային ճառագայթում): Մասնագիտացված բժշկական կենտրոններում ճառագայթային թերապիան նաև կարող է իրականացվել վիրահատության ժամանակ (ներվիրահատական ճառագայթում):

Ավանդական ճառագայթային թերապիան քաղցկեղի բուժման համար օգտագործում է ռենտգեն ճառագայթներ, սակայն որոշ բժշկական կենտրոններում առկա է պրոտոնների օգտագործմամբ ճառագայթման ավելի նոր ձև: Որոշ իրավիճակներում պրոտոնային թերապիան կարող է օգտագործվել ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի բուժման համար, և այն կարող է ավելի քիչ կողմնակի ազդեցություններ ունենալ՝ համեմատած ստանդարտ ճառագայթային թերապիայի հետ:

Պալիատիվ խնամք

Պալիատիվ խնամքը մասնագիտացված բժշկական օգնություն է, որը կենտրոնանում է ցավից և ծանր հիվանդության այլ ախտանիշներից հնարավորինս ազատվելու վրա: Պալիատիվ խնամքը նույնը չէ, ինչ հոսփիսային խնամքը կամ կյանքի վերջի խնամքը: Պալիատիվ խնամքն իրականացվում է բժիշկների, բուժքույրերի, սոցիալական աշխատողների և հատուկ պատրաստված այլ մասնագիտական անձնակազմի կողմից: Այն նպատակ ունի հնարավորինս բարելավել քաղցկեղով հիվանդ մարդկանց և նրանց ընտանիքների կյանքի որակը:

Պալիատիվ խնամքի մասնագետները աշխատում են ձեր, ձեր ընտանիքի և ձեր մյուս բժիշկների հետ՝ տրամադրելու լրացուցիչ աջակցություն, որը լրացնում է ձեր ընթացիկ բժշկական օգնությունը: Այն հաճախ օգտագործվում է ագրեսիվ բուժում անցնելիս, ինչպիսիք են վիրահատությունը, քիմիոթերապիան և ճառագայթային թերապիան:

Երբ պալիատիվ խնամքն օգտագործվում է այլ բուժումների հետ միասին, հատկապես ախտորոշումից անմիջապես հետո, քաղցկեղով հիվանդ մարդիկ կարող են իրենց ավելի լավ զգալ և ավելի երկար ապրել: