Բուժում - ՈւՊԳԽ

Երեխաների ուշադրության պակասի գերակտիվության խանգարման (ՈւՊԳԽ) բուժումները ներառում են դեղամիջոցներ, վարքաբանական թերապիա, խորհրդատվություն և կրթական ծառայություններ:

Այս բուժումները կարող են թեթևացնել ՈւՊԳԽ-ի ախտանիշներից շատերը, բայց դրանք չեն բուժում բուն հիվանդությունը: Կարող է պահանջվել որոշակի ժամանակ՝ որոշելու համար, թե որն է լավագույնը ձեր երեխայի համար:

Խթանիչ դեղամիջոցներ

Ներկայումս ՈւՊԳԽ-ի համար առավել հաճախ նշանակվող դեղամիջոցներն են խթանիչ դեղերը (հոգեխթանիչներ): Խթանիչներն, ըստ երևույթին, խթանում և հավասարակշռում են գլխուղեղի քիմիական նյութերի մակարդակը, որոնք կոչվում են նյարդային հաղորդիչներ (նեյրոմեդիատորներ): Այս դեղերը օգնում են ցրվածության և գերակտիվության գանգատների ու ախտանիշների բարելավմանը, երբեմն արդյունավետություն դրսևորելով կարճաժամկետ բուժման ավարտին։

Օրինակները ներառում են հետևյալը:

• Ամֆետամիններ, այդ թվում՝ Դեքստրոամֆետամին (Դեքսեդրին), Դեքստրոամֆետամին-ամֆետամին (Ադդերալ XR, Միդայիս) և Լիսդեքսամֆետամին (Վիվանսե):
• Մեթիլֆենիդատներ, այդ թվում՝ Մեթիլֆենիդատ (Կոնցերտա, Ռիտալին և այլն) և Դեքսմեթիլֆենիդատ (Ֆոկալին):

Խթանիչ դեղամիջոցները հասանելի են կարճատև և երկարատև ազդեցության ձևերով: Հասանելի է Մեթիլֆենիդատի (Դայտրանա) երկարատև գործողության սպեղանին, որը կարելի է կրել ազդրի վրա:

Ճիշտ չափաբաժինը տարբերվում է երեխայից երեխա, ուստի կարող է որոշ ժամանակ պահանջվել մինչև ձեր երեխայի բժիշկը գտնի լավագույն չափաբաժինը: Հնարավոր է նաև, որ անհրաժեշտ լինի ճշգրտել դեղաչափը, եթե առաջանան զգալի կողմնակի բարդություններ կամ ձեր երեխայի հասունացման ժամանակ: Հարցրեք բժշկին խթանիչների հնարավոր կողմնակի ազդեցությունների մասին:

Այլ դեղամիջոցներ

ՈւՊԳԽ-ի բուժման մեջ արդյունավետ կարող են լինել այլ դեղամիջոցներ ևս, այդ թվում՝

• Ատոմոքսետին (Սրտատտերա)
• հակադեպրեսանտներ, ինչպիսիք են Բուպրոպիոնը (Վելբուտրին SR, Վելբուտրին XL և այլն)
• Գուանֆացին (Ինտունիվ)
• Կլոնիդին (Կատապրես, Կապվայ):

Ատոմոքսետինը և հակադեպրեսանտներն ավելի դանդաղ են ազդում, քան խթանիչները, և կարող է տևել մի քանի շաբաթ, մինչև դրանք լիարժեք ազդեցություն դրսևորեն: Սրանք կարող են լավ տարբերակներ լինել, եթե ձեր երեխան չի կարող խթանիչներ ընդունել առողջական խնդիրների պատճառով կամ եթե խթանիչները առաջացնում են լուրջ կողմնակի ազդեցություններ:

Ինքնասպանության (սուիցիդալ) ռիսկ

Թեև ապացույցների բացակայությանը, որոշ մտահոգություններ կան այն մասին, որ ՈւՊԳԽ-ի ոչ խթանիչային դեղամիջոցները և հակադեպրեսանտները երեխաների և դեռահասների շրջանում կարող են փոքր-ինչ բարձրացնել ինքնասպանության մտքերի ռիսկը։ Կապ հաստատեք բժշկի հետ, եթե ձեր երեխայի մոտ նկատում եք ինքնասպանության մտքերի նշաններ կամ դեպրեսիայի այլ նշաններ:

ՈւՊԳԽ-ի վարքաբանական թերապիա

ՈւՊԳԽ ունեցող երեխաները հաճախ օգտվում են վարքաբանական թերապիայից, սոցիալական հմտությունների ուսուցումից, ծնողների հմտությունների ուսուցումից և խորհրդատվությունից, որոնք կարող են տրամադրվել հոգեբույժի, հոգեբանի, սոցիալական աշխատողի կամ հոգեկան առողջության այլ մասնագետի կողմից: ՈւՊԳԽ-ով որոշ երեխաներ կարող են ունենալ նաև այլ խնդիրներ, ինչպիսիք են տագնապային խանգարումը կամ դեպրեսիան: Այս դեպքերում խորհրդատվությունը կարող է օգնել ինչպես ՈւՊԳԽ-ին, այնպես էլ գոյություն ունեցող խնդրին:

Թերապիայի օրինակները ներառում են հետևյալը:

• Վարքաբանական թերապիա. ուսուցիչները և ծնողները կարող են սովորել վարքագիծը փոխող մոտեցումներ, ինչպիսիք են խորհրդանշական պարգևատրման համակարգերը և ընդմիջումները՝ դժվար իրավիճակները հաղթահարելու համար:
• Սոցիալական հմտությունների ուսուցում. սա կարող է օգնել երեխաներին սովորելու համապատասխան սոցիալական վարքագիծ:
• Ծնողական հմտությունների ուսուցում. սա կարող է օգնել ծնողներին մշակելու ուղիներ, որ հասկանան և ուղղորդեն իրենց երեխայի վարքը:
• Հոգեթերապիա (փսիխոթերապիա). սա թույլ է տալիս ՈւՊԳԽ-ով ավելի մեծ երեխաներին խոսել իրենց անհանգստացնող խնդիրների մասին, բացահայտել վարքի բացասական կողմերը և սովորել իրենց ախտանիշների դեմ պայքարի ուղիները:
• Ընտանեկան թերապիա. ընտանեկան թերապիան կարող է օգնել ծնողներին և եղբայրներին ու քույրերին հաղթահարելու ՈւՊԳԽ ունեցող հարազատի հետ ապրելու սթրեսը:

Լավագույն արդյունքները դրսևորվում են, երբ օգտագործվում է թիմային մոտեցում՝ ուսուցիչների, ծնողների, թերապևտների և բժիշկների հետ միասին: Կրթեք ինքներդ ձեզ ՈւՊԳԽ-ի և հասանելի ծառայությունների մասին: Աշխատեք ձեր երեխայի ուսուցիչների հետ և ուղղորդեք նրանց տեղեկատվության վստահելի աղբյուրներին՝ դասարանում նրանց ջանքերին աջակցելու համար:

Բուժման արդյունքների վերահսկում

Եթե երեխան ՈւՊԳԽ-ի դեմ ստանում է բուժում, կանոնավոր բժշկական այցերը կազմակերպվում են այնքան ժամանակ, մինչև ախտանիշները զգալիորեն բարելավվեն, որից հետո՝ ամեն 3-6 ամիսը մեկ, եթե ախտանիշները կայունացած են:

Կապ հաստատեք ձեր բժշկի հետ, եթե երեխայի մոտ նկատել եք դեղամիջոցների կողմնակի ազդեցություններ, օրինակ՝ ախորժակի կորուստ, քնի դժվարացում կամ դյուրագրգռություն: Տեղեկացրեք բժշկին նաև այն դեպքերում, երբ երեխայի մոտ ՈւՊԳԽ-ի ախտանիշների բարելավում չեք նկատում։