Եթե սննդակարգով և վարժանքներով չի հաջողվում պահպանել արյան շաքարի թիրախային մակարդակը, բժիշկը կարող է նշանակել դիաբետի դեղեր, որոնք կարող են օգնել նվազեցնելու շաքարի մակարդակը կամ ինսուլինային թերապիա:
Դիաբետի դեղեր
Մետֆորմինը (Ֆորտամետ, Գլյումեցա և այլն) սովորաբար 2-րդ տիպի դիաբետի առաջին նշանակվող դեղամիջոցն է: Այն նվազեցնում է լյարդում գլիկոգենից գլյուկոզի առաջացումը և բարելավում է ինսուլինի նկատմամբ ձեր օրգանիզմի զգայունությունը, որի շնորհիվ բջիջներն ինսուլինն ավելի արդյունավետ են օգտագործում:
Որոշ մարդկանց մոտ Մետֆորմինը կարող է առաջացնել վիտամին B12-ի դեֆիցիտ և առաջանա հավելումներ ընդունելու կարիք: Այլ կողմնակի ազդեցությունները, որոնք կարող են ժամանակի ընթացքում բարելավվել, ներառում են՝
- սրտխառնոց
- որովայնային ցավեր
- աղիների փքվածություն (մետեորիզմ)
- լուծ:
Սուլֆոնիլմիզանյութերն օգնւմ են ձեր օրգանիզմին, որ արտադրի ավելի շատ ինսուլին: Օրինակներից են՝ Գլիբուրիդ (ԴիաԲետա, Գլինազե), Գլիպիզիդ (Գլուկոտրոլ) և Գլիմեպիրիդ (Ամարիլ): Հնարավոր կողնակի ազդեցություններից են՝
- ցածր արյան շաքար (հիպոգլիկեմիա)
- քաշի ավելացում:
Գլինիդները խթանում են ենթաստամոքսային գեղձը, որ արտադրի ավելի շատ ինսուլին: Դրանք ավելի արագ են ազդում, քան սուլֆոնիլմիզանյութերը, սակայն ազդեցությունը տևում է ավելի կարճ: Օրինակներից են՝ Ռեպագլինիդ և Նատեգլինիդ: Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են՝
- ցածր արյան շաքար (հիպոգլիկեմիա)
- քաշի ավելացում:
Թիազոլիդինդիոններն օրգանիզմի հյուսվածքները դարձնում են ինսուլինի նկատմամբ ավելի զգայուն։ Օրինակներից են՝ Ռոզիգլիտազոն (Ավանդիա) և Պիոգլիտազոն (Ակտոս): Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են՝
- կանգային սրտային անբավարարության ռիսկ
- միզապարկի քաղցկեղի ռիսկ (Պիոգլիտազոն)
- ոսկրային կոտրվածքների ռիսկ
- բարձր խոլեսթերին (Ռոզիգլիտազոնին)
- քաշի ավելացում։
DPP-4 արգելակիչները (ինհիբիտորներ) օգնում են արյան շաքարի մակարդակների նվազեցմանը, սակայն հակված են ունենալու շատ թույլ ազդեցություն: Օրինակներից են՝ Սիտագլիպտին (Յանուվիա), Սաքսագլիպտին (Օնգլիզա) և Լինագլիպտին (Տրաջենտա)։ Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են՝
- պանկրեատիտի ռիսկ (ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքում)
- հոդացավ:
GLP-1 ընկալիչի ագոնիստները ներարկման դեղեր են, որոնք դանդաղեցնում են մարսողությանը և օգնում արյան շաքարի մակարդակների նվազեցմանը: Դրանց օգտագործումը հաճախ կապված է քաշի անկման հետ, իսկ որոշները կարող են կրճատել սրտամկանի ինֆարկտի և ինսուլտի ռիսկը: Օրինակներից են՝ Էքսենատիդ (Բյուրետտա, Բիդուրեոն), Լիրագլուտիդ (Սաքսենդա, Վիկտոզա) և Սեմագլուտիդ (Ռիբելսուս, Օզեմպիկ): Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են՝
- պանկրեատիտի ռիսկ
- սրտխառնոց
- փսխում
- լուծ:
SGLT2 արգելակիչները (ինհիբիտորներ) ազդում են երիկամների արյունը զտող գործունեության վրա և արգելակում գլյուկոզի վերադարձը դեպի արյան հուն: Արդյունքում գլյուկոզը մեզով արտաթորվում է: Այս դեղերը կարող են սրտամկանի ինֆարկտի և ինսուլտի բարձր ռիսկով մարդկանց շրջանում նվազեցնել նույն հիվանդությունների ռիսկը: Օրինակներից են՝ Կանագլիֆլոզին (Ինվոկանա), Դապագլիֆլոզին (Ֆարքսիգա) և էմպագլիֆլոզին (Ջարդինս): Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են՝
- ամպուտացիայի ռիսկ (Կանագլիֆլոզինին)
- կոտրվածքների ռիսկ (Կանագլիֆլոզինին)
- գանգրենայի ռիսկ
- հեշտոցային կանդիդոզ
- միզուղիների վարակներ
- ցածր արյան ճնշում (հիպոտենզիա)
- բարձր խոլեսթերին:
Բժիշկը կարող է դիաբետի դեղերին ավելացնել այլ դեղեր, այդ թվում՝ արյան ճնշման և խոլեսթերին–նվազեցնող դեղամիջոցներ, ինչպես նաև ցածր դեղաչափով Ասպիրին՝ ուղղված սրտային և արյունատար անոթների հիվանդության կանխարգելմանը:
Ինսուլինային բուժում
2-րդ տիպի դիաբետով որոշ մարդիկ ունեն ինսուլինային բուժման կարիք: Անցյալում ինսուլինային բուժումը նշանակվում էր որպես վերջին ընտրություն, սակայն այսօր այն կարող է առաջարկվել ավելի շուտ, երբ ապրելակերպի փոփոխություններով և այլ դեղերով չի հաջողվում հասնել արյան շաքարի թիրախային մակարդակներին:
Ինսուլինի տարբեր տեսակները միմյանցից տարբերվում են ըստ ազդեցության արագության և տևողության: Օրինակ, երկարատև ազդող Ինսուլինը նախատեսված է գիշերվա կամ ամբողջ օրվա ընթացքում ազդելու և արյան շաքարի մակարդակները կայուն պահպանելու համար: Կարճատև ազդեցության ինսուլինը կարող է օգտագործվել ճաշի ժամերին:
Ձեր բժիշկը կընտրի, թե ինսուլինի որ տեսակն է ձեզ առավել համապատասխանողը և կբացատրի, թե երբ պետք է այն օգտագործել: Ձեր ինսուլինի տեսակը, դեղաչափը և ընդունման ռեժիմը կարող է փոփոխվել՝ կախված նրանից, թե ինչքան կայուն են ձեր արյան շաքարի մակարդակները: Ինսուլինի տեսակների մեծ մասն օգտագործվում է ներարկման ձևով:
Ինսուլինի կողմնակի ազդեցություններից են ցածր արյան շաքարի (հիպոգլիկեմիա), դիաբետիկ կետոացիդոզի և բարձր տրիգլիցերիդների ռիսկի բարձրացումը:
Իմացե՛ք ավելին ինսուլինային բուժման մասին:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 25-03-2021
Վերջին վերանայում՝ 04-04-2024