2-րդ տիպի շաքարային դիաբետ

Դիաբետը հիվանդություն է, որի ժամանակ օրգանիզմը չի կարողանում արյան գլյուկոզը պահել նորմալ մակարդակի վրա։

Եթե 1-ին տիպի դիաբետի ժամանակ ենթաստամոքսային գեղձն ընդհանրապես չի կարողանում արտադրել ինսուլին, ապա 2-դ տիպի դիաբետը զարգանում է, երբ նվազում է ինսուլինի արտադրությունը կամ օրգանիզմը չի կարողանում պատշաճ կերպով օգտագործել այն։

2-րդ տիպի դիաբետի ընթացքը կարելի է կառավարելի դարձնել առողջ սննդակարգով և ֆիզիկական ակտիվ ապրելակերպով։ Եթե այս փոփոխությունները բավարար չեն, բժիշկը կարող է նշանակել հակադիաբետային դեղեր։

Ի՞նչ է 2-րդ տիպի դիաբետը

Ստամոքսից ներքև և ետ գտնվում է մարդու ենթաստամոքսային գեղձը (պանկրեաս), որի ֆունկցիաներից մեկն «ինսուլին» կոչվող հորմոնի արտադրությունն է։ Ինսուլինի շնորհիվ օրգանիզմի բջիջները յուրացնում են գլյուկոզը։ Այս հորմոնը գլյուկոզն արյունից տեղափոխում է դեպի մեր բոլոր հյուսվածքները և բջիջները, ինչպես նաև ապահովում է գլյուկոզի մուտքը դեպի բջիջ։

2-րդ տիպի դիաբետի ժամանակ օրգանիզմի բջիջները չեն կարողանում արդյունավետ կերպով «պատասխանել» ինսուլինին և մնում են «քաղցած», իսկ չյուրացված գլյուկոզը սկսում է կուտակվել արյան մեջ՝ առաջացնելով հիպերգլիկեմիա (արյան մեջ գլյուկոզի մակարդակի բարձրացում)։

Ի՞նչը կարող է հանգեցնել 2-րդ տիպի դիաբետի առաջացմանը

2-րդ տիպի դիաբետի առաջացման պատճառները մինչև վերջ պարզաբանված չեն, սակայն հայտնի են այս հիվանդության ռիսկի գործոնները, որոնցից առավել կարևորներն են՝

• ժառանգականություն (ընտանեկան պատմություն)
• «նստակյաց» ապրելակերպ (ցածր, անբավարար ֆիզիկական ակտիվություն)
• անառողջ սննդակարգ
• որովայնային գիրություն (երբ մարմնի հավելյալ ճարպը կուտակված է գլխավորապես որովայնի շրջանում)։

2-րդ տիպի դիաբետի կանխարգելումը

Ի տարբերություն 1-ին տիպին, 2-րդ տիպի դիաբետը հնարավոր է կանխարգելել կամ հետաձգել հետևյալ ճանապարհներով՝

• մարմնի առողջ կշռի պահպանում
• կանոնավոր ֆիզիկական վարժանքներ
• առողջ սննդակարգ։

2-րդ տիպի դիաբետի ախտանիշները

2-րդ տիպի դիաբետով մարդկանց մեծ մասը հիվանդության սկզբնական շրջանում որևէ գանգատ չի ներկայացնում։ Մյուսների մոտ կարող են ի հայտ գալ հետևյալ նշանները՝

• ծարավի խիստ զգացում
• մեզի քանակի ավելացում
• հոգնածության զգացում
• քաղցի զգացում
• ուշ ապաքինվող վերքեր։

Ժամանակի ընթացքում դիաբետը բերում է բարդությունների, որոնք իրենց հերթին առաջ են բերում լրացուցիչ գանգատներ և նշաններ։

2-րդ տիպի դիաբետի ախտորոշումը

Եթե բժիշկը կասկածում է, որ ձեզ մոտ դիաբետ կա, նա նշանակում է որոշ հետազոտություններ, այդ թվում՝ արյան մեջ (և մեզում) գլյուկոզի մակարդակի և գլիկոզիլացված հեմոգլոբինի որոշում (վերջինը պատկերացում է տալիս հետազոտությանը նախորդող 3 ամսվա ընթացքում արյան գլյուկոզի միջին մակարդակի մասին)։

2-րդ տիպի դիաբետի բարդությունները

2-րդ տիպի դիաբետի բուժումը կարևոր է, քանի որ այն ոչ միայն ուղղված է ձեր արյան գլյուկոզի մակարդակի կարգավորմանը, այլև այս հիվանդության երկարաժամկետ տարբեր բարդությունների կանխարգելմանը, որոնցից են՝

• սրտի իշեմիկ (պսակային) հիվանդություն, ներառյալ՝ սրտամկանի ինֆարկտ
• երիկամային հիվանդություններ (նեֆրոպաթիա)
• ինսուլտ
• տեսողության հետ կապված բարդություններ (ռետինոպաթիա)
• ոտքերի և այլ շրջանների անոթների հետ կապված բարդություններ (դիաբետիկ անգիոպաթիա)
• նյարդային համակարգի հետ կապված բարդություններ (դիաբետիկ նեյրոպաթիա)։

2-րդ տիպի դիաբետի բուժումը

2-րդ տիպի դիաբետը կարող է «ետ քաշվել» զուտ ձեր ապրելակերպում որոշ շտկումներ անելով և այն առողջ դարձնելով (առողջ սննդակարգ և ֆիզիկական ակտիվություն)։ Այն դեպքերում, երբ միայն ապրելակերպն առողջացնելով չի հաջողվում կարգավորել արյան գլյուկոզի մակարդակը, բժիշկը նշանակում է որոշ դեղեր։ Ընդ որում, դեղերը ոչ թե փոխարինում, այլ լրացնում են առողջ ապրելակերպը։

Կան դիաբետի բուժման համար կիրառվող տարբեր դեղեր։ Դրանց ընդհանրական անվանումն է հակադիաբետային դեղեր («շաքարախտի դեղեր»), որոնք ձեր արյան գլյուկոզը կարող են կարգավորել տարբեր մեխանիզմներով։ Ժամանակի ընթացքում դիաբետի ընթացքը կարող է փոխվել և նման դեպքերում ձեր բժիշկը կփոփոխի նաև դեղորայքային բուժումը՝ փոխելով դեղերի տեսակները կամ դրանց դեղաչափերը։

Որոշ դեպքերում ձեզ կարող է նշանակվել նաև ինսուլին։

Ինչպե՞ս ապրել 2-րդ տիպի դիաբետով

Դուք կարող եք հաջող կերպով կառավարել ձեր հիվանդությունը, եթե՝

• սովորեք, թե ինչպես հսկել ձեր արյան գլյուկոզի մակարդակը
• հետևեք առողջ սննդակարգին
• լինեք ֆիզիկապես ակտիվ
• ընդունեք դեղերն այնպես, ինչպես նշանակել է բժիշկը։