Քնի սովորույթների փոփոխությունը և անքնության հետ կապված ցանկացած խնդիրների լուծումը, ինչպիսիք են սթրեսը, առողջական վիճակները կամ դեղամիջոցները, կարող են օգնել բազմաթիվ մարդկանց վերականգնելու հանգիստ քունը:
Եթե այս միջոցները չօգնեն, ձեր բժիշկը կարող է խորհուրդ տալ կոգնիտիվ վարքաբանական թերապիա, դեղամիջոցներ կամ երկուսն էլ, որոնք կօգնեն բարելավել թուլացումը և քունը:
Կոգնիտիվ վարքաբանական բուժում
Անքնության կոգնիտիվ վարքաբանական բուժումը (ԿՎԲ) կարող է օգնել ձեզ վերահսկելու կամ վերացնելու բացասական մտքերն ու գործողությունները, որոնք ձեզ արթուն են պահում, և, ընդհանուր առմամբ, խորհուրդ է տրվում որպես բուժման առաջին գիծ անքնությամբ տառապող մարդկանց համար: Սովորաբար, ԿՎԲ-ը հավասարապես կամ ավելի արդյունավետ է, քան քնի դեղամիջոցները:
ԿՎԲ-ի ճանաչողական մասը սովորեցնում է ձեզ ճանաչել և փոխել համոզմունքները, որոնք ազդում են ձեր քնելու ունակության վրա: Այն կարող է օգնել ձեզ վերահսկելու կամ վերացնելու բացասական մտքերն ու մտահոգությունները, որոնք ձեզ արթուն են պահում: Դա կարող է ներառել նաև այն ցիկլը, որը կարող է զարգանալ, երբ այնքան անհանգստանում եք քնելու համար, որ չեք կարողանում քնել:
ԿՎԲ-ի վարքաբանական մասը օգնում է ձեզ զարգացնելու քնի լավ սովորություններ և խուսափել այնպիսի վարքագծերից, որոնք խանգարում են ձեզ լավ քնելուց: Մոտեցումները ներառում են հետևյալը:
- Խթանման վերահսկման թերապիա. այս մեթոդը օգնում է հեռացնել այն գործոնները, որոնք ստիպում են ձեր ուղեղին դիմակայել քունը: Օրինակ՝ ձեզ կարող են սովորեցնել, որ սահմանեք քնելու և արթնանալու հստակ ժամեր, խուսափեք ցերեկային քնից, օգտագործեք մահճակալը միայն քնելու և սեքսի համար և դուրս գաք ննջարանից, եթե չեք կարողանում քնել 20 րոպեի ընթացքում և վերադառնաք միայն այն ժամանակ, երբ բավականաչափ քնկոտ եք:
- Ռելաքսացիայի (թուլացման) տեխնիկա. մկանների հարաճուն թուլացումը, բիոֆեդբեքը և շնչառական վարժությունները քնելուց առաջ անհանգստությունը նվազեցնելու միջոցներ են: Այս տեխնիկայի կիրառումը կարող է օգնել ձեզ վերահսկելու ձեր շնչառությունը, սրտի հաճախությունը, մկանային լարվածությունը և տրամադրությունը, որ կարողանաք հանգստանալ:
- Քնի սահմանափակում. այս թերապիան նվազեցնում է անկողնում անցկացրած ժամանակը և փորձում է վերացնել ցերեկային քունը՝ պատճառելով քնի մասնակի զրկանք, ինչը թույլ է տալի գիշերն անկողին մտնել ավելի հոգնած: Երբ ձեր քունը բարելավվի, անկողնում ձեր ժամանակը աստիճանաբար ավելանում է:
- Պասիվ արթուն մնալը. սա նաև կոչվում է պարադոքսալ մտադրություն և ուղղված է նվազեցնելու անհանգստությունն ու տագնապը՝ կապված քնելու հնարավորության հետ: Դուք պառկում եք անկողնում՝ փորձելով արթուն մնալ, քան տառապել քնելու ակնկալիքով:
- Լուսային թերապիա. եթե դուք շատ շուտ եք քնում, իսկ հետո շատ շուտ եք արթնանում, կարող եք լույսի օգնությամբ «ետ տալ» ձեր «ներքին ժամացույցը»: Շատ շուտ քնելը կանխելու համար կարող եք դուրս գալ տարվա այն ժամանակ, երբ երեկոյան լույս է դրսում, կամ կարող եք օգտագործել լուսամփոփ: Խոսեք ձեր բժշկի հետ առաջարկությունների մասին:
Դեղորայքային բուժում
Եթե քրոնիկ անքնության բուժման վերոնշյալ մեթոդները դառնում են անարդյունավետ, ձեր բժիշկը կարող է նշանակել որոշ դեղեր։
Դեղատոմս պահանջող դեղամիջոցներ
Բժշկի նշանակած քնաբեր հաբերը կարող են օգնել քնելուն, քնած մնալուն կամ երկուսն էլ: Բժիշկները սովորաբար խորհուրդ չեն տալիս քնի կարգավորումն ամբողջապես կապել քնաբերների օգտագործման հետ, առավել ևս, չօգտագործել այդ հաբերը ավելի երկար, քան 1-2 շաբաթ: Այնուամենայնիվ, կան որոշ դեղամիջոցներ, որոնք հաստատվել են երկարաժամկետ օգտագործման համար, որոնցից են՝
- Էսզոպիկլոն (Լունեստա)
- Ռամելտեոն (Ռոզեռեմ)
- Զալեպլոն (Սոնատա)
- Զոլպիդեմ (Ամբիեն, Էդլուար, Ինտերմեցո, Զոլպիմիստ):
Դեղատոմսով դուրս գրվող հաբերը կարող են դրսևորել կողմնակի ազդեցություններ, օրինակ՝ ցերեկային քնկոտություն և վայր ընկնելու ռիսկի բարձրացում կամ սովորույթ ձևավորելու ազդեցություն:
Դեղատոմս չպահանջող դեղամիջոցներ
Դեղատոմս չպահանջող քնաբերները պարունակում են հակահիստամիններ, որոնք կարող են առաջացնել քնկոտություն, սակայն ցուցված չեն երկարատև օգտագործման համար: Զրուցեք ձեր բժշկի հետ մինչև նման դեղամիջոցներ ընդունելը, քանի որ դրանք զերծ չեն կողմնակի ազդեցություններից, ինչպիսիք են ցերեկային քնկոտությունը, գլխապտույտը, շփոթվածությունը, կոգնիտիվ անկումը և միզարձակման դժվարացումները, որոնք կարող են արտահայտված լինել հատկապես մեծ տարիքով մարդկանց մոտ:
Իմացե՛ք ավելին քնաբերների անվնաս օգտագործման մասին:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 21-05-2019
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024